Zapach porusza nasze zmysły już od tysiącleci. Z egipskich hieroglifów wiemy, że już starożytni Egipcjanie i Mezopotamczycy wytwarzali perfumy już 3000 lat p.n.e.
Jaki był początek historii perfumerii?
Egipscy kapłani to pierwsi perfumiarze, słodzili zapach ofiar używając do tego aromatycznych żywic. Nieodzownym elementem rytuału łączącego ludzi z bogami było palenie kadzideł. Oczywiście celem było przypodobanie się i zadowolenie bóstw. W ten sposób szczególnie chowani byli Faraonowie oraz ważne osobistości z wonią, którą można było wyczuć nawet po otwarciu grobowców przez archeologów. W grobach składane były również cenne pojemniki, w których przechowywano pachnidła.
Jakich zapachów używali Egipcjanie?
Substancje zapachowe jakich używali Egipcjanie znane są do dzisiaj, i są to m.in. mirra i kadzidło (zbierane z drzewa Boswellia) – używane do dzisiaj w perfumerii, a przywiezione przez Egipcjan m.in. z Puntu (Sudanu) przez królową Hatsheput w 1480 r. p.n.e. Królowa Hatsheput była wielką amatorką kadzidła do tego stopnia, że nawet na malowidłach ściennych w jej świątyni przedstawiały zbieranie kadzidła w Puntu.
Przy mumifikacji używano różnych substancji aromatycznych, m.in. mirry i kadzidła, które pomagały konserwować ciało i maskowały zapachy związane z rozkładem, a także spowalniano z olejami procesy natleniania i umożliwiono konserwację.
Inne surowce zapachowe, których używali Egipcjanie to m.in. jaśmin, lotos nilowy, lilie Madonny, miód.
Najbardziej mistycznym z tych aromatów był Kyphi, mieszanka wykorzystywana w starożytnych rytuałach egipskich. Palono ją każdej nocy, aby zadowolić bogów i zapewnić bezpieczny powrót boga słońca, Ra. Oprócz rytuałów religijnych, perfumy były także obecne w życiu codziennym Egipcjan, którzy rozumieli, że zapach może wpływać na harmonię między ciałem a duszą – wczesna forma aromaterapii.
Jak używano zapachów w starożytnym Egipcie?
Oprócz balsamowania ciał, Egipcjanie również używali zapachów na liczne okazje jak przyjęcia czy wielkie imprezy. Tak np. egipskie damy perfumowały się poprzez naklejanie na peruki pachnących stożków wykonanych z mieszaniny tłuszczów i olejków eterycznych. Stożki pod wpływem temperatury ciała topiły się i wydzielały przyjemną woń.
Przygotowaniem takich perfum zajmowali się egipscy fachowcy, którzy doskonale wiedzieli jak perfekcyjnie dobrać składniki, aby uzyskać pożądany efekt.
Do kogo należał pierwszy „nos” w historii?
Pierwszą historyczną postacią związaną z perfumami była kobieta – chemik o imieniu Tapputi, którą wspomniano na tabliczce z Mezopotamii datowanej na drugie tysiąclecie przed naszą erą. Czyż nazwa Tapputi nie byłaby inspiracją dla współczesnego domu perfumeryjnego, szukającego znaczącego zapachu? Składniki, takie jak żywice, drewno, jodła i mirt, były łatwo dostępne dla Mezopotamijczyków, którzy wykorzystywali je do tworzenia swoich kadzideł. Spośród wszystkich tych składników, najcenniejszy był cedr libański. Interesujące jest, że akadyjskie słowo „lubbunu”, oznaczające kadzidło, nadal przetrwało w nazwie regionu – Libanu. Odkrycie specjalnych pomieszczeń do mieszania perfum w syryjskim mieście Mari podkreślało znaczenie sosny i drzew iglastych w starożytnych technikach perfumeryjnych.
A co mówi Biblia o historii perfumerii?
Nawet biblijne teksty wspominają o zapachach unoszących się na Bliskim Wschodzie, podkreślając ich znaczenie w kulturze i życiu codziennym.
Jak sugestywny jest to fragment Pieśni nad Pieśniami (4:12-14)?
12 Jesteś zamkniętym ogrodem, moja siostro, moja oblubienico; źródłem zamkniętym, zdrojem zapieczętowanym.
13 Twoje pędy to sad drzew granatu z wybornym owocem cyprysu i nardu;
14 Nard i szafran, tatarak i cynamon, ze wszelkimi drzewami, kadzidło, mirra i aloes, ze wszelkimi wybornymi wonnościami.
15 Źródło ogrodów, zdrój żywych wód, które płyną z Libanu!
16 Powstań, wietrze północny, i przyjdź, wietrze z południa, powiej przez mój ogród, by się rozpłynęły jego wonności. Niech przyjdzie mój umiłowany do swego ogrodu i niech je swoje rozkoszne owoce.
Pieśni nad Pieśniami (4:12-16)
Jakie znaczenie miały perfumy w starożytnym Egipcie?
Historia perfum w starożytnym Egipcie znana jest nam jedynie mgliście. Uważa się natomiast, że odgrywały bardzo znaczącą rolę w społeczeństwie jako również symbol boskości, statusu i higieny osobistej.
Podobno Kleopatra używała luksusowych perfum i była właścicielką ekskluzywnych kreacji perfumeryjnych.
Ciekawostka
Jedne z perfum stworzonych przez Egipcjan udało się odtworzyć francuskim naukowcom. Zwierały m. in. miętę, cynamon, kadzidłowiec, jałowiec i mirrę oraz bazę z orzeszków pistacjowych.
Podsumowanie
Sztuka perfumeryjna w starożytnym Egipcie była bardzo wyrafinowana. Egipcjanie byli mistrzami w tworzeniu mieszanek i naparów w celu uzyskania pożądanych zapachów. Do ekstrakcji i konserwacji używali m.in. destylacji i enflurage, które stosowane są do dzisiaj.
Żródła:
„Podstawy perfumerii” W. Brud, I. Konopacka-Brud
profragrantia.com
perfumesociety.org
Dodaj komentarz